برای شروع هر کاری نیاز به توافق و قرارداد وجود دارد و این موضوع بدیهی است. به دلیل اهمیت بالای قرارداد در روابط طرفین و سود و زیان مربوط به آن، باید نکاتی که در تنظیم قراردادها اهمیت دارند را بیشتر مورد توجه و بررسی قرار دهید. در این نوشتار به نکات مهم در تنظیم قرارداد بیشتر آشنا میشوید.
آنچه در این مطلب می خوانیم
عقد قرارداد طبق ماده 183 قانون مدنی به این صورت است: «وقتی یک یا چند نفر در مقابل یک یا چند نفر دیگر تعهد به امری نمایند و آن امر مورد قبول آنها قرار گیرد.» بر اساس همین با عقد و پیمان میان دو طرف قرارداد، یک رابطه جدید حقوقی برقرار شده و طرفین با توجه به موضوع قرارداد نسبت به یکدیگر، موظف به انجام تعهداتی می شوند.
در عرف عام، عقد و قرارداد به یک معنی است. اما در علم حقوق منظور از اصطلاح عقد، شامل عقود معین یعنی آن دسته از عقدهایی میشود که در قانون مدنی شرایط و چگونگی آنها ذکر شده است مثل عقد بیع، عقد اجاره، عقد رهن، عقد وکالت، عقد مضاربه و غیره. درحالیکه کلمه قرارداد بر تمامی انواع عقود معین و نامعین اطلاق میشود.
اهمیت نکات حقوقی در تنظیم قرارداد
برای تنظیم یک قرارداد نکات زیادی پیش از عقد آن باید مورد توجه قرار گیرند مانند نکات اخلاقی، حقوقی و غیره. اما نکات حقوقی، اساسیترین نکات در تنظیم و انعقاد هر نوع قرارداد، پیمان، توافق، معاهده، عقد، کنترات، مقاطعه، عهدنامه، معامله و غیره هستند. این نکات حقوقی شامل نکات فنی و نیز نکات عمومی و فرمی میشوند.
وکیل تنظیم قرارداد باید با رعایت أصول و نکات مهم، میزان اهمیت یا نیاز به اصلاح و تعویق انداختن آن را مشخص کند. رعایت نکات عمومی و فنی در تشکیل قرارداد از اهمیت بالایی برخوردار است و وکیل تنظیم کننده قرارداد وظیفه دارد نکات فنی لازم را در تنظیم قرارداد رعایت کند. علاوه بر این، مردم عادی نیز باید به همراه وکیل، به رعایت نکات مهم در تنظیم قرارداد بپردازند. موارد ذکر شده در ادامه انواعی از قراردادها هستند که پیچیدگی بالای آنها، رعایت این نکات را ضروری کرده است:
- قراردادهای ساختمانی
- ملکی
- مشارکت در ساخت
- پیشفروش
- پیشخرید
- قراردادهای تجاری
- قراردادهای مرتبط با شرکتها و سهام آنها
نکات عمومی و فرمی مهم پیش از عقد قرارداد
از نکته های طلایی قبل از عقد قرارداد، میتوان موارد زیر را نام برد:
- سهم مالکیت هر کدام از فروشندگان باید در متن قرارداد قید شود.
- قراردادهای تنظیم شده در بنگاه معاملات با آرم و مهر آن نیز در دسته سندهای عادی قرار میگیرند.
- در صورت تعداد بالای خریداران، باید میزان شراکت هر کدام در متن قرارداد نوشته شود.
- در صورت بروز هرگونه مخالفت از سوی طرفین قرارداد، در رابطه با بندهایی موجود در قرارداد چاپی، متن آن ویرایش و اصلاح شود.
- در صورت بروز هرگونه اشتباه در متن قرارداد، متن اصلاح شده و علت باید در اختیار طرفین قرارداد قرار گرفته شود و در صورت نیاز آن را امضا کنند.
- نسخههای موجود از قرارداد باید به تعداد طرفین قرارداد و افراد سودبرنده از آن باشد.
- از دیگر نکات مهم در تنظیم قرارداد این است که پیش از تنظیم و امضای قرارداد در رابطه با متن و شرایط ذکر شده در قرارداد، اطلاعات لازم را کسب نمایید و با یکدیگر توافق کنید.
- ارائه گواهی حصر وراثت، توسط ورثه طرف قرارداد، ضروری است.
- وجود شهود بیشتر در قرارداد به استحکام و قوت آن میافزاید و حداقل دو شاهد مرد برای عقد قرارداد باید حاضر باشند.
- پس از احراز هویت و سمت طرف مقابل قرارداد و حضور او نسبت به امضای قرارداد اقدام نمایید.
- در صورت نیاز سمتهای ذکرشده در قرارداد اصلاح شوند.
- در نوشتن میزان مورد معامله مانند شش دانگ یا سه دانگ دقت نمایید.
- با توجه به سند مالکیت طرفین، مساحت مورد نظر باید در متن قرارداد نوشته شود و در صورت وجود هر اصلاحی، باید مراتب و دلایل آن نیز ذکر شود.
- توابع و لواحق مورد معامله تا آنجا که ممکن است در قرارداد قید و به آنها تصریح شود.
مهمترین نکات حقوقی در تنظیم قراردادها
مواردی که ذکر شدند، برخی از موارد عمومی مهم در تنظیم قرارداد بودند. در ادامه مهمترین نکته های حقوقی در تنظیم قراردادها را ارائه میدهیم.
مطابق نظم عمومی بودن تمام قراردادها
اولین نکته حائز اهمیت آن است که قراردادها به دو دسته معین و غیر معین تقسیم میشوند. قراردادهای معین، قراردادی هستند که ضوابط و مقررات آن توسط قانون پیش بینی میشود. قراردادهای نامعین برخلاف معین، توسط قانون قابل پیشبینی نیستند و نامی از آنها در برده نشده است.
بر اساس ماده ۱۰ قانون مدنی طرفین میتوانند قراردادهای نامعین را منعقد کنند به این صورت که با توافقاتی که بین طرفین صورت میپذیرد، مفاد قرارداد شکل میگیرد. اما به خاطر داشته باشید که مفاد نوشته شده باید بر اساس قانون و نظم عمومی باشد. با توجه به این توضیحات باید گفت که طرفین قرارداد میتوانند هر نوع قراردادی را بین خودشان منعقد کنند و لازم نیست ضرورتاً قرارداد منعقده بین آنها از قراردادهای تعیین شده در قانون باشد. البته اشخاص باید در تنظیم قراردادهای نامعین، نظم عمومی را رعایت نمایند و در غیر اینصورت قرارداد منعقده بین آنها، بیتأثیر خواهد بود.
عدم توافق خلاف قواعد آمره از نکات مهم در تنظیم قرارداد
در قوانین، دو دسته از مقررات موجود هستند:
- به دسته اول از قوانین، قوانین آمره گفته میشود که این دسته از قوانین غیر قابل تغییر هستند و طرفین نمیتوانند با توافقاتی که بین خودشان صورت میگیرد، آنها را تغییر دهند. مثلاً یکی از قوانین آمره این است که طرفین یک قرارداد باید اهلیت داشته باشند یعنی عاقل و بالغ باشند، حال طرفین نمیتوانند با توافق خود چنین چیزی را تغییر داده و با شخصی که فاقد عقل است قرارداد منعقد نمایند، زیرا این ماده از قانون، از قوانین آمره بوده و اجازۀ چنین کاری را نمیدهد.
- دسته دوم از مقررات، قوانین تکمیلی هستند که طرفین میتوانند با توافقاتی که بین خودشان و طرف مقابلشان وجود دارد؛ این دسته از مقررات را تغییر دهند. هنگام تنظیم قرارداد دقت کنید این گونه مقررات قابل تغییر در دسته قوانین آمره یا تکمیلی قرار میگیرد.
ذکر تاریخ و شماره قرارداد
توجه به تاریخ و شماره قرارداد یکی دیگر از نکات مهم در تنظیم قرارداد است. اهمیت تاریخ قرارداد زمانی مشخص میشود که طرف دیگر قرارداد با ادعای غلط، قصد باطل کردن آن را داشته باشد. در این شرایط نبود تاریخ میتواند ضررهای فراوانی به همراه داشته باشد. اما در صورت ارائه تاریخ و شماره تنظیم، امکان باطل کردن قرارداد وجود ندارد و از ضررهای مالی جلوگیری میشود.
استفاده از اصطلاحات تخصصی
یکی از نکته های طلایی قبل از عقد قرارداد، توجه به تعریف اصطلاحات تخصصی در متن آن است. در صورتی که قرارداد شما دارای اصطلاحات تخصصی است که درک آن برای عموم مردم سخت است؛ توصیه میشود بندی به نام تعاریف در قرارداد خود اضافه کرده و معنای واژهها و اصطلاحات تخصصی به کار رفته را در آن بخش تعریف کنید. قراردادهایی مرتبط به پروژههای نفت یا گاز از آن دسته قراردادهای تخصصی هستند که نیاز به تعریف اصطلاحات به کار رفته دارند.
تعیین نام و عنوان از دیگر نکات مهم در تنظیم قرارداد
نام و عنوان نوشته شده برای یک قرارداد، مشخص کننده قوانین و مقررات مربوط به آن است. بنابراین هنگام عقد قرارداد بین طرفین باید نام و عنوان آن به صورت واضح مشخص شده و ذکر شود. به عنوان مثال از أنواع این عنوانها میتوان به قرارداد بیع، وکالت و اجاره اشاره کرد. در صورت نام گذاری اشتباه موظف هستید قصد خود را از عقد این قرارداد اثبات نمایید.
تعیین دقیق طرفین قرارداد
نکته بعدی در تنظیم قرارداد، تعیین طرفین قرارداد است. هنگام تنظیم یک قرارداد، طرفین آن باید مشخص باشند. عقد یک قرارداد یکجانبه غیر ممکن بوده و طرفهای قرارداد باید به صورت کامل و واضح احراز هویت شوند و مشخصاتی مانند نام و نام خانوادگی، آدرس محل اقامت، تاریخ تولد و… را ارائه دهند. به خاطر داشته باشید که طرفین قرارداد میتوانند بیشتر از دو نفر باشند.
مشخص کردن سِمَت افراد در قرارداد
علاوه بر مشخصات فردی گفته شده در بخش قبل، مشخص کردن سِمت طرفین قرارداد نیز ضروری است. زیرا یک قرارداد میتواند توسط خود شخص یا نماینده او منعقد شود. بنابراین ذکر سمت افراد نیز از اهمیت بالایی برخوردار است و از نکات مهم در تنظیم قرارداد میباشد. به عنوان مثال شخص نماینده میتواند در متن قرارداد جمله “طرف اول قرارداد آقای ….. به نمایندگی آقای ….” را ذکر کند.
ذکر نام ضامن در قرارداد از مهمترین نکات در تنظیم قرارداد
در برخی از قراردادها ممکن است افرادی به عنوان ضامن، وجود داشته باشند که در این صورت باید نام ضامنهای قرارداد در آن به صورت دقیق و کامل ذکر گردد و مشخصات آنها در قرارداد مورد نظر وارد شود.
توجه به نکات مهم در تنظیم قرارداد پیش از انعقاد آن
پیش از عقد قرارداد باید نکاتی را در نظر داشته باشید تا قرارداد به نفع هر دو طرف و بدون هیچ مشکلی امضا و بسته شود. ذکر تاریخ و شماره قرارداد، ذکر نام ضامن در قرارداد، تعیین دقیق طرفین در قرارداد و تعارف اصطلاحات تخصصی از مواردی هستند که بهتر است آنها را در قرارداد ذکر کنید. این موارد تنها برخی از نکات حقوقی ضروری در عقد قراردادها بودند که در نکته های طلایی قبل از عقد قرارداد به آنها پرداختیم.
هیچ دیدگاهی نوشته نشده است.